Circulaire Communicatie – Respectvol Hergebruik

Vier jaar geleden plaatste ik dit filmpje over de totstandkoming van mijn ‘#frumbels’ op Instagram, Twitter en Facebook. Kort daarna kreeg ik van Facebook de melding dat het geluid van het filmpje ‘muted’ werd, omdat de rechten van de muziek waren geclaimd door een muziekbedrijf. Huh? Debussy is al meer dan honderd jaar dood, en het stukje uit Clair de Lune had ik live op mijn pianootje gespeeld, heel langzaam, precies passend bij het filmpje. Je hoort de klok zelfs tikken. Als Debussy het zelf had gehoord, had hij het vast als een levend eerbetoon beschouwd.

Zo was het in de klassieke oudheid ook. Het imiteren van een groots voorganger (imitatio) stond juist in hoog aanzien, zolang je er je eigen ‘toets’ aan gaf. Sterker nog, het doel was vaak om de meester te overtreffen (aemulatio). Zo ontstond een circulair proces van kennis en cultuur, wat ook wel cumulatieve culturele evolutie genoemd wordt: culturele ideeën en gedragingen worden door de tijd heen doorgegeven, verbeterd en verder ontwikkeld, waardoor culturen steeds rijker en efficiënter worden. (Maarten van Dongen wees me op het begrip toen we het over circulaire communicatie hadden, nog dank!) Het is precies de mindset die ik zie als kern van Circulaire Communicatie.

Mute maar lekker, dacht ik, maar Facebook bleef zeuren, dus verwijderde ik het filmpje. Mijn gelijk halen tegen zoiets onnozels? Daar had ik echt geen zin in.

Een van de stellingen in mijn visie op Circulaire Communicatie draait om respectvol hergebruik. Dit roept vragen op over plagiaat, copyright en octrooi: zijn de huidige regels nog wel van deze tijd? Zijn we niet een beetje doorgeslagen in het beschermen van ideeën? Voor mij draait het om het delen, verbeteren en verder brengen van kennis, met respect voor de oorsprong, maar zonder de creativiteit en evolutie te blokkeren. Wat vinden jullie ervan?